Árangur skurðaðgerða vegna lungnakrabbameins hér á landi er mjög góður í alþjóðlegum samanburði og lífslíkur þeirra sem gangast undir slíkar aðgerðir hafa batnað umtalsvert. Þetta kemur fram í grein íslenskra vísindamanna við Háskóla Íslands og Landspítala sem birtist á dögunum í einu virtasta tímariti heims á sviði krabbameinslækninga, Journal of Thoracic Oncology.
Lungnakrabbamein er annað algengasta krabbameinið sem greinist hjá báðum kynjum á Íslandi. Árlega greinast hátt í 150 einstaklingar með meinið. Helsta læknandi meðferð lungnakrabbameins er skurðaðgerð þar sem æxlið er fjarlægt ásamt nærliggjandi lungnavef. Þessar aðgerðir eru oft umfangsmiklar og hafa stundum fylgikvilla.
Í grein íslensku vísindamannana í tímaritinu Journal of Thoracic Oncology var kannaður árangur þessara aðgerða hér á landi á árabilinu 1994-2008. Greinin byggist á meistarverkefni Húnboga Þorsteinssonar læknanema, nú kandídats á Landspítala, sem vann það undir handleiðslu Tómasar Guðbjartssonar prófessors. Aðrir höfundar voru læknarnir Steinn Jónsson prófessor, Helgi J. Ísaksson, Ásgeir Alexandersson, Guðrún Nína Óskarsdóttir og Rut Skúladóttir.
Í ljós kom að árangur þessara aðgerða hér á landi er mjög góður á alþjóðlegan mælikvarða en 99 prósent sjúklinga lifðu þær af. Einnig höfðu lífslíkur sjúklinga batnað umtalsvert á síðasta fimm ára tímabili rannsóknarinnar. Í rannsókninni kom jafnframt í ljós að af þeim 1.530 sjúklingum sem greindust með lungnakrabbamein á rannsóknartímabilinu gengust alls 26 % undir skurðaðgerð. Það er hátt hlutfall miðað við önnur Evrópulönd og með því hæsta sem þekkist í heiminum. Til samanburðar hefur þetta hlutfall verið innan við 10% á Englandi og undir 20% annars staðar á Norðurlöndunum.
Í leiðara Journal of Thoracic Oncology júlí 2012 er sérstaklega bent á góðan árangur hér á landi og íslensku heilbrigðiskerfi hrósað.
Niðurstöður rannsóknarinnar þykja ánægjulegar í baráttunni við lungnakrabbamein. Næstu skref eru að fjölga enn frekar þeim sjúklingum sem geta gengist undir skurðaðgerð. Til þess þarf að greina fleiri þessara meina á fyrri stigum, þ.e. áður en þau hafa dreift sér út fyrir lungað. Framfarir í myndgreiningu skipta þar máli en ekki síður bætt fræðsla til sjúklinga um einkenni sjúkdómsins þannig að þeir leiti fyrr til læknis.
Um 90 prósent lungnakrabbameina má rekja til reykinga og öflugar forvarnir gegn þeim eru því langmikilvægasta vopnið í baráttunni við þennan illvíga sjúkdóm. Á þeim vettvangi hefur ýmislegt unnist en hlutfall þeirra sem reykja hér á landi er nú með því lægsta sem þekkist í heiminum. Íslendingar geta því orðið leiðandi á heimsvísu í baráttunni við reykingatengda sjúkdóma eins og lungnakrabbamein.
